Als jij en je partner beide blond zijn en steil haar hebben, betekend dit niet dat je kind automatisch ook steil blond haar krijgt. Het kan zo zijn dat je kind rood of bruin haar krijgt en zelfs krullen of een grove slag. Maar hoe kan dat eigenlijk?
Genetisch bepaald door DNA
Een mens heeft normaal 46 chromosomen die per tweetal met elkaar verboden zijn. Een chromosoom bevat DNA. Je DNA bepaald onder andere je haarkleur, huidskleur, haarstructuur en de kleur van je ogen.
Elk tweetal van chromosomen, dus 23 tweetallen in totaal, heeft een chromosoom wat afkomstig is van de vader en een chromosoom wat afkomstig is van de moeder. Hierdoor lijk je zowel op je vader als op je moeder. Maar bij bijvoorbeeld een broertje of zusje kunnen de ouders weer hele andere combinaties van chromosomen door geven waardoor je er dus anders uit ziet dan je broer of zus, maar toch gelijkenissen hebt.
Een simpel voorbeeld; Je vader heeft 46 chromosomen en kan daarvan maar 23 aan jou door geven. Hetzelfde geldt voor je moeder die 46 chromosomen heeft en maar 23 aan jou door kan geven. Dit betekend dus dat er heel veel verschillende combinaties gemaakt kunnen worden, waardoor iedereen in een gezin er anders uit kunnen zien.
Overheersende genen
Je moeder kan bijvoorbeeld het gen van haar lichte haarkleur aan jou door geven, en je vader het gen van zijn bruine haarkleur. Dan overheerst over het algemeen de bruine haarkleur waardoor de kans groot is dat jij ook een bruine haarkleur hebt. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat jij wel blond haar hebt. In dit geval hebben de ouders van jouw vader ook een blond gen aan je vader door gegeven, wat weer invloed heeft op jouw blonde haarkleur.
Het is dus niet vanzelfsprekend dat je kind dezelfde haarkleur als een van de ouders krijgt, zelfs de opa en oma hebben hier invloed op en soms ook nog de overgrootouders of betovergrootouders.
In theorie overheerst de donkere haarkleur altijd, maar in de praktijk klopt dat niet altijd. De rode haarkleur is niet overheersend en komt alleen voor als beide ouders een rood gen door geven aan het kind. Omdat dit vaak niet het geval is, is de rode haarkleur niet veel meer te zien op het straatbeeld.
Genexpressie
Als je met blond haar geboren bent, wilt dat niet zeggen dat jij je hele leven lang blond haar zal hebben. Ondanks dat je haarkleur bepaald is in je DNA, kan je haarkleur veranderen door bijvoorbeeld de zon of het chemisch kleuren van je haren. Maar je haarkleur kan ook veranderen door genexpressie.
Genexpressie is te vergelijken met een schakelaar van een lamp. Je kan de lamp aan en uit zetten. hetzelfde geldt voor het pigment in je haren, die kunnen ook aan en uit gezet worden.
Je haarkleur kan bestaan uit eumelanine en feomelanine, dit zijn pigment soorten.
De eumelanine zorgt voor de donkere haar tinten, zoals bruin en zwart. Feomelanine is verantwoordelijk voor de rode en blonde haarkleuren.
Naar mate je ouder wordt kan je ‘schakelaar’ om gaan waardoor er meer eumelanine vrij gegeven wordt en je haren dus donkerder worden. Vaak gebeurd dit in combinatie met de verandering van je hormonen, bijvoorbeeld in de pubertijd, de overgang en soms zelfs als je zwanger bent. Het zal niet in één keer donkerder worden, daardoor valt het vaak niet op tot je bijvoorbeeld foto’s van vroeger erbij pakt.
Hormonen
Hormonen hebben, zoals hierboven genoemd, invloed op je haarkleur. Maar ze hebben ook invloed op je haar structuur. Ongeveer elke 7 jaar veranderd je hormoon huishouding. Meestal merk je hier niets tot weinig van, behalve in je pubertijd, bij zwangerschap en de overgang.
Door de hormoon verandering kan je bijvoorbeeld een drogere huid krijgen, of juist vetter. Dit heeft weer invloed op je haar, want dat wordt ook droger of vetter en de opening van het haarzakje in de huid veranderd hierdoor vaak van vorm. Dit veroorzaakt het wisselen van je haarstructuur van bijvoorbeeld steil naar golvend of zelfs krullend haar.